Assalawma a’leykum qa’dirli tin’lawshilar. A’tirapimizg’a qarasaq ko’shede ju’riw etikasin umitqanlar 90 protsentti o’z ishine aladi. O’tken sapari zamanago’y adamlar biliwi ha’m a’mel qiliwi lazim bolg’an etika a’debi menen qisqasha bo’lisken edik. Bu’gin waqitimizdi esapqa alip olardin’ tek g’ana bazi a’hmiyetli qag’iydalari menen bo’lisemiz. Avtomobildin’ arqasindag’i orinlar avtomobilde en’ qolayli orin dep belgilengen. Sonin’ ushin ol jerde hayal adam otiradi, erkek adam bolsa onin’ qasinda otiradi. Avtomobilden tu’sip atirg’anda hayal adamg’a qolin sozip, esikti uslap turadi. Biraq bul ga’pler ko’pshilikke tuwri kelebermeydi. Erkek adam rulda otirg’an waqitlarinda da hayal onin’ artinda otiriwi maqul dep tabilg’an. Uliwma alg’anda hayal qaysi orinda otirmasin, erkek adam og’an mashinadan tu’serde ja’rdemlesiwi kerek. Bu’gingi ku’ni ra’smiy etikada bul qag’iydalar tez-tez buzilip turadi, erkekler “bizneste hayal yamasa erkek degen ga’p joq”, dep aytadi.
Geyde dem aliw ma’qsetinde kino, teatr ha’m kontsertlerge baramiz. Bul ju’da a’jayip. Biraq kontsert bolatug’in zallarda, kino ha’m teatrlarda adamlardin’ aldinan o’ter ekensiz, olarg’a arqan’izdi qaratpay, aldin’iz benen o’tin’. Qag’iydag’a ko’re birinshi erkekler jol baslaydi. O’zi joq adamlar haqqinda aytsan’iz, o’sek etken bolasiz. Bul bolsa ju’da qadag’alang’an. Solay etip, jaqinlarin’iz haqqinda jaman na’rseler aytiw, sonin’ menen birge ku’yewin’iz ha’m tuwisqanlarin’iz tuwrali so’ylesiw ma’qsetek muwapiq emes. Budan tisqari watanimiz haqqinda da jaman na’rseler aytiw a’deplilikke jatpaydi. Ha’r qanday 12 jasqa jetken adam “siz” degen hu’rmetke ilayiqli. Qol astinda isleytug’inlarg’a, ofitsant yamasa shopirlarg’a qarata qopal mu’na’sa’bette bolg’an adamlardi esitip, ko’rip turamiz.
Balalarin’iz sizlerden bo’lek basqa bo’lmede uyqlap baslag’aninan son’, olardin’ bo’lmesine esikti taqildatip kiriwdi a’det etip alin’. Sonda olarda sizge uqsap taqildatip kiriwdi u’yerenedi. Jataq jayin’izg’a kiriwden aldin a’lbette ruwxsat sorap kiretug’in boladi. Bul keyinshelik keleshekte olarg’a jumis orinlarinda bolsin, yamasa doslarinin’ u’yinde bolsin paydali boladi.
Ko’pshilik ha’zirgi ku’nleri diete uslaydi. Biraq negedur oni ha’mmege bildiriwge ha’reket etedi. Doslar, diete uslap ju’rgenimizdi bildiriw yamasa aytiw etika jag’inan u’yat esaplanadi eken. A’sirese, miymang’a barg’anda usi sebepli olardin’ mazali siz ushin pisirgen awqatin jemey otiriw bizlerge jaraspaydi. Dietani uslag’anin’izdin’ sebebi den-sawlig’in’iz jaman bolg’anlig’i ushin bolsada, ha’mmenin’ itibarin sog’an qaratpawg’a ha’reket etin’. Miymang’a shaqirg’an u’y bekesinin’ qanshellim mazali pisiretug’inlig’in aytin’.
Ta’rtipli u’y-kiyimi – shalbar, triko, yupka, sviter, ko’ylek ha’m basqa na’rseler ha’mmesi taza ha’m ta’rtipli ko’riniste boliwi kerek. O’zin’izge qolayli ha’m jarasip turatug’in kiyim kiyip ju’rin’. Tu’ngi kiyim, xalat yamasa jag’imli pijamalar azanda ha’m tu’nde kiyetug’in kiyimler.
Endi zamanimizdin’ en’ erke texnikasi bolg’an mobil telefonlar haqqinda aytayiq. A’lbette bu’gingi ku’ni olsiz isimiz pitpeydi. Biraq sonday bolsada, u’yin’izge miyman kelgende, miymang’a barg’anin’izda yamasa ja’ma’a’t orinlarinda, telefonin’izdi stoldin’ u’stine qoyman’.
Bunin’ menen telefonin’izdin’ o’mirin’izde a’hmiyetli rol oynaytug’inin bildirip qoyasiz ha’m a’tiraptag’ilar siz ushin onshelli qiziq emesligin bildirgendey bolip qalasiz. Siz o’zin’iz bilmegen halda sa’wbetten u’zilip, feysbuktag’i jan’aliqlardin’ lentasin ko’riwge yamasa basqada na’rseler menen shalg’ip qalip, sa’wbetlesip otirg’an dostin’izg’a juwap bere almaysiz. Qullasi usinday suliw etika qag’iydalari sizdin’ ma’deniyatli ha’m itibarli adam ekenin’izdi ko’rsetedi.
