Assalawma a’leykum qa’dirli tin’lawshilar. Sizler menen Danaliq radiosi arqali ja’ne ushirasip turg’animizg’a ju’da minnetdarmiz. Aspandag’i A’kemizge alg’islar bolsin.

IV – a’sirdin’ basinda Rim taxtina Konstantin otiradi. 313 jili Konstantin masixiylikti ma’mleket dini dep jariyalaydi. Konstantinnin’ anasi Elena Erusalimge sayahat etip, ol jerden bir atanaq ag’ash tabip aladi ha’m bul atanaq ag’ashta Masiyx shegelengen dep, oni Rimdegi ja’ma’a’tke alip keledi. Sodan keyin ibadatxanadag’ilar bul atanaq ag’ashqa muxaddes na’rse iretinde qarap baslaydi.

Son’ ibadatxanadag’ilarda ha’r qiyli mayda-shu’yde na’rseler payda bola baslaydi. Misali, atanaq ag’ashtin’ qasina Masiyx shegelengen shegeler menen qa’birdin’ taslarin a’kelip jiynap baslaydi. Masiyxti qabil etken butparaslar endi ja’ma’a’tke kelip, sol na’rselerdi muxaddes dep esaplap, olarg’a siyina baslaydi. Rim imperiyasinda masixiyliktin’ ma’mleketlik dini dep jarayalaniwi Masiyx ja’ma’a’tinde ko’plegen o’zgerislerge alip keledi. Olardin’ qatarinda unamli ha’m unamsizlarida boldi. Doslar, kelin’ sizler menen usi o’zgerislerdi birgelikte ko’rip shig’amiz.

Unamli ta’repleri: quwdalaniwlar toqtatildi; ibadatxanalar qayta tiklendi; masixiylerdi oqitiw baslandi; gladiator oyinlari toqtatildi; qullarg’a qarata erkinlik boldi. Unamsiz ta’repleri: masixiylik modag’a aylandi; du’nya ja’ma’atqa ta’sir o’tkize basladi; ja’ma’a’tte ayliq berile basladi. Masixiylik ma’mleketlik din dep jariyalang’annan baslap, ja’ma’a’t adamlarg’a tolip ketti. Elshilerdin’ da’wirinde ja’ma’a’t jiynalislarinda waz birinshi orinda turg’an bolsa, endi xizmetshiler adamlardi jiynaw ushin ja’ma’a’tte ushirasiwlardi sa’nli tu’rde o’tiriwge ko’birek itibar bere basladi, al waz bolsa en’ aqirg’i oring’a o’tip qaldi.

Keyinshelik, ja’ma’a’t du’nyag’a emes, du’nya ja’ma’a’tke ta’sir ete basladi. Biraq shopanlar kelip ja’ma’a’ttin’ jiynalislardin’ aldin’g’i birinshi masixiylikten uzaqlasip ketkenin ko’rip, o’zlerinin’ qa’lewleri menen bul du’nyadan sirtta jasawg’a qarar etti. Bunday qarardin’ tiykarg’i sebebi bul olar du’nyadan kewil u’zip, sirtta Quday bar jerde o’mir su’riw edi. Doslar, masixiylik tariyxin biliwimiz ha’r birewimiz ushin paydali dep oylayman.

Sebebi o’z tariyximizdi bilmey, keleshek haqqinda oylawimiz qiyin boladi. Doslar, usinin’ menen bu’gingi esittiriwimiz o’z juwmag’ina jetti. Sizler menen xoshlasar ekenbiz, ha’r birewin’izge bekkem isenim ha’m sabirliliq tileymiz.