Assalawma a’leykum hu’rmetli tuwisqanlar. Du’nyada barliq adamlar basqalar ta’repinen hu’rmet etiliwin qa’leydi. Kimdir bizlerdi hu’rmet etpey, mensinbese, olar bizlerdi xorlag’anday bolip seziledi. Baxitsiz boliwimizg’a sebepshi, kewlimizdi awirtip, ha’m ko’teretug’in bul – hu’rmet o’zi ne dep oylaysiz? Ja’miyette hu’rmettin’ orni qanday? Son’g’i waqitlari adamlardin’ ortasinda miyrim-sha’pa’a’t, hu’rmet degen ga’p so’zler tez-tezden esitilip turatug’in boldi. Jumisti, den-sawliqti, shiraydi joytqan ha’r bir adam o’zin qa’dirsiz ha’m kerek emespen dep sezip baslaydi. Shu’bha’siz ha’r birewimiz hu’rmet ha’m itibarg’a mu’tajbiz.

“A’skeriy adamlardi hu’rmet etemen”, dep aytiw “Men a’skeriy adamlardan qorqaman” degen frazag’a jaqin eken. Hu’rmet etiw degendi ko’pshilik adamlardin’ oylag’aninday tek g’ana boysiniw, jasi u’lkenlerdi ha’m joqari orinlardag’ilardan qorqiw degendi bildirmeydi. Ko’p jillar aldin adamnin’ jasi, atag’i, qaysi milletten kelip shiqqani, jumistag’i lawazimina qarap hu’rmet etiliwi, xaliq arasinda qanday da bir a’detke kirgen edi. Ja’miyette o’z ornin joytqan adamlar – jumissizlar, dinsizler, tilenshilerdi kerisinshe pisent etilmeytug’in a’detke kirgen edi. Solay etip, qalayinsha hu’rmetke iye boliw, oni uslap turiw, oni adamlarg’a da’lillew ha’m jog’altiw mu’mkin degen soraw tuwiladi.

Evropali filosoflar, insan na’rsege qarag’anda a’lbette hu’rmetke iye ha’m basqalar da buni moyinlawi tiyis dep esaplaydi. Jinislar ortasindag’i hu’rmetke toqtasaq, Albert Kamustin’ “Qorqinishqa tiykarlang’an hu’rmetten jamani joq” dep aytip o’tken eken. Ku’ndelikli turmistan baslap tap siyasat ha’m show-bizneste de o’z-ara hu’rmet ha’m itibar jetispesewshiliktin’ sebebi birew – bul adamlar hu’rmet etiwdi bilmegenlikleri eken.

Qariwli qarim-qatnas quriwda o’z-ara hu’rmet etiw ju’da a’hmiyetli sanaladi. Muxaddes Kitapta hu’rmet haqqinda ko’p ma’rte aytilg’an. Misali Elshiler kitabinda Petr bilay dep aytqan: “Qudaydin’ adamlardi ayirmaytug’inin, biraq O’zinen qorqqan ha’m haq is islewshi adamdi milletine qaramay qabil etetug’inin”, tagi Efesliler kitabinda “Ha’y, xojayinlar, sizler de qullarin’izg’a usinday qatnasta bolip, olardi qorqitiwdi toqtatin’lar, …sebebi Aspandag’i Iyemiz olardi da su’yedi ha’m hu’rmet etedi” degen.

Doslar, kelin’ler, bir-birimizdi hu’rmet etip jasayiq. Hu’rmetli tin’lawshilar sizler menen keyingi esittiriwlerimizde ja’ne ushrasqansha saw-salamat bolin’.