Assalawma a’leykum hu’rmetli doslar. Ha’zirgi ku’ni texnika ku’n sayin alg’a qa’dem taslap atir desek adaspaymiz. Ha’tteki, qanday da bir jan’a na’rse payda bolg’aninda adamlar ne ekenin tu’sinip jetpey tu’rip, sog’an uqsas basqa na’rseler o’mirimizge kirip atir. Misali mobil telefonlardi alip qarayiq. Ha’zirgi ku’ni ha’r tu’rlisi payda bolg’an. Jag’imli muzikalardan baslap qa’legen kliplardi da telefonimizg’a o’tirip aliwimiz mu’mkin. Tek g’ana pulimiz bolsa boldi. Biraq, tap usi na’rseler balalarimizg’a, yag’niy mektep jasindag’i balalarimizg’a qanday ta’sir etip atir eken?

Doslar, kelin’, biraz usi temag’a toqtap o’temiz. Alimlardin’ aytiwinsha mobil telefonlardin’ da insan organizimi ushin ziyan ta’repleri ko’p eken. A’sirese sizge kimdir telefon qilg’aninda signal qabil etiw menen birge, insan organizimi ushin ziyan bolg’an ayirim nurlardi da qabil etiwi mu’mkin eken. Usi nurlaniw organizmde tez-tezden bolip tursa, jaman keselliklerge de alip bariwi mu’mkin. Ha’r bir insan o’z den-sawlig’i haqqinda oylawi kerek.

Perzentlerimiz bul ziyan ta’repleri haqqinda bilmegeni ushin bizler ata-analar olarg’a tu’sindiriwimiz lazim dep oylaymiz. Sebebi ha’zirgi ku’ni ko’plegen kishkene balalardin’ da mobil telefonlarda qanday da bir na’rselerdi ko’rip otirg’anin ko’remiz. Ha’zirgi telefonlarda internet arqayin paydalana alinatug’in bolg’anlig’i ushin balalar telefonnan ko’p paydalanadi. Bizler olardin’ ne na’rseler ko’rip atirg’anlarin bilmeymiz ha’m olarg’a geyde kerek bolmag’an na’rselerdi ko’riwine an’satqana jol aship beremiz. Balalarimiz mobil telefonlarg’a qatti baylanip qaladi. Olar mobil telefondi alip ko’riwi ushin, waqit ketirmewge, ha’tteki awqat jemewge de razi boladi. Sabaqlari qalip ketedi. Ko’shede doslari menen oynawdi da qa’lemeydi. Bir na’rseni qiliwdi iltimas etip sorasaq, ashiwlanadi. Telefondi qollarinan alip qoysaq, qabaq salip, qapa bolip ju’redi. Na’tiyjede bunin’ barlig’i balanin’ psixikasina jaman ta’sir o’tirip atirg’anin aniq ko’remiz. Balalarimizdin’ bizlerge ko’re mobil telefong’a jaqin ekenin ko’remiz. Bizler menen qarim-qatnasi u’zilip, uzaqlasa baslaydi.

Doslar, balalarimizg’a mobil telefon uliwma bermen’ler demekshi emespiz. Biraq olardi abaylan’lar. Olarg’a ha’ptenin’ dem alis ku’nleri ko’riwine ruxsat bersen’iz boladi. Mobil telefong’a balalarimizdin’ baylanip qaliwina jol qoymayiq. Mobil telefonnin’ o’zi negizgi waziypasi ne ekenin tu’sinip aliwina balalarimizg’a ja’rdem bereyik. Ha’m o’zlerimiz de kerek bolmag’an waqitta biykarg’a uslamayiq. Bul perzentlerimizge bizlerdin’ ta’repimizden jaqsi u’lgi boladi.

Hu’rmetli tin’lawshilar, mobil telefonlar haqqindag’i esittiriwimiz ha’zirshe o’z juwmag’ina jetti. Esittiriwimizdin’ dawamin keyingi esittiriwimizde dawam etemiz.