Hayal! Ju’da su’ykimli so’z. Hayal adam haqqinda qansha aytsan’iz da kem. Hayaldin’ ta’biyati, onin’ qa’lewleri, hayaldin’ imkaniyatlari ha’m tag’i basqa…
Ha’zirgi ku’ni hayallardi ha’r qiyli tarawlarda ushiratiwimiz mu’mkin. A’piwayi misallardin’ biri: ko’shege shiqsan’iz hayal adamnin’ mashina aydap baratirg’anin ko’resiz, yamasa jumista buxgalter, biznes ju’ritiwshi, yamasa basqariwshi boliwi mu’mkin. En’ a’hmiyetli ha’m qiyin taraw yamasa juwapkershilikte bolg’an hayal adam ol u’y bekesi. Sebebi ol perzentlerin ta’rbiyalaydi, awqat pisiredi, ku’yewi jumista bolg’anda u’ydi basqaradi ha’m tag’i basqa na’rselerdi qiladi. Uliwma alg’anda ha’zirgi aldig’a o’sip baratig’an zamanda hayallar erkek adamlardan qalispay atir desek boladi.
Burinda hayallar qanday bolg’an? Olardin’ ja’miyettegi orni qay jerde edi? Duris, ol zamanalarda hayallarg’a ko’p itibar berilmegen. Olardin’ oqip, bilim aliwi a’hmiyetli bolmag’an. Olarg’a to’men na’zerde qarag’an. Olardin’ orni tek shan’araqta bolg’an. Hayallar ku’yewine g’amxorliq etken, u’ydin’ isleri ha’m bala ta’rbiyasi menen shug’illang’an. En’ aqirinda eger bos waqitlari bolg’an bolsa qanday da bir o’ner menen shug’illanip, shan’araqti jeteklewde ku’yewlerine ja’rdem bergen. Biraq bul isler olar ushin sha’rt bolmag’an. Shan’araqti bag’iw erkek adamnin’ jumisi edi.
Biraq zaman jetilisken sayin hayallar ilimli ha’m aqilli bolip barmaqta. A’tirapqa qarasan’iz jumis isleytug’in hayallarimiz ju’da ko’p. Olar mashina aydawdi, sanaat karxanalarinda awir miynet etiwdi, basqariwdi, u’lken karxanalarda juwapkershilikli islerdi de biledi. Biraq negizi hayaldin’ orni qay jerde?
Quday du’nyani jaratqaninan son’ altinshi ku’ni Adam ata ha’m Hawa eneni jaratti. Quday erkek adamdi qalay jaratqanin ha’mmemiz bilemiz, biraq hayal adamnin’ jaratiliw tariyxin bilemizbe? Quday ne sebepten erkek adam ushin hayal adamdi jaratti?
Quday erkek adamnin’ jalg’iz boliwi jaqsi emes Men endi og’an mu’na’sip ja’rdemshi jarataman, dedi. Solay etip, Ol erkek adamdi teren’ uyqig’a jiberip, onin’ qabirg’alarinan birewin alip, oni et penen qapladi. Quday erkek adamnin’ qabirg’asinan hayal adamdi jaratti. Quday hayal adamdi jaratqaninda erkek adam ushin ja’rdemshi bolsin dedi. Negizinde hayal adamnin’ orni erkek adamnin’ qasinda. Ol ta’biyiy ra’wishte perzent ko’riwi ha’m oni o’stiriwi kerek, biraq en’ tiykari ol o’mir joldasina ja’rdemshi boliwi kerek. Ha’r qanday jag’daylarda og’an ja’rdem bere aliwi kerek. Ku’yewi tu’skinlikke tu’skende og’an da’rtles boliwi, qiynalg’an waqitinda qasinda turiwi, ma’selelerdi sheshiwge ja’rdem beriwi kerek. En’ a’hmiyetlisi ol o’mir joldasina ilayiqli ja’rdemshi bola aliwi tiyis.
Hayallar bir waqittin’ o’zinde ha’m pul tabip, u’yge qarawi ha’m balalardin’ ta’rbiyasi menen shug’ullana aliwi mu’mkin. Hayal fizikali jaqtan na’zik bolsada, ol jigerli ha’m sabirli. Jumis isleytug’in hayal ha’m jumisin ha’m u’y jumislarin ha’m bala ta’rbiyasin ten’dey orinlawg’a ha’reket etedi. Eger ha’mmesine aqil menen waqit ajiratilsa, a’lbette u’lgeriwi mu’mkin. Biraq pul tabip, u’yge qarawdi o’zlerinin’ moynina almawi kerek. Bul erkek adamlardin’ waziypasi. Shan’araqta erkek adamnin’ juwapkershilikleri menen waziypalarin o’z moynina alg’an hayal, o’z ornin jog’altqan boladi. Hayal shan’araqtag’i en’ a’hmiyetli islerge waqitinda itibar bere almasa, keleshekte o’kinip qaliwi mu’mkin.
Sonin’ ushin ha’r kim o’zinin’ ornin bilip, sog’an qarap is ko’rilse ha’mmesi kewildegidey boladi. Bu’gingi sa’wbetimizdi usi jerde juwmaqlaymiz. Eger sa’wbetimiz sizge maqul bolg’an bolsa yamasa usi tema boyinsha pikirlerin’iz bolsa bizlerge jazip jiberin’. Bizlerdi tin’lag’anin’iz ushin minnetdarmiz.