Assalawma a’leykum qa’dirli doslar. Sizlerdin’ baylig’in’iz bolg’an den-sawlig’in’iz bizler ushin ha’m qa’dirli. Soni inabatqa alip, bu’gin den-sawlig’imizg’a ju’da a’hmiyetli bolg’an suw haqqinda sa’wbetlesiwge mira’t etemiz. Qa’dimgi qol jazbalarda aytiliwinsha, suwdi muzday yamasa issi qilip emes, al jilli qilip ishiwimiz den-sawlig’imizdin’ birinshi qag’iydasi eken. Suw awqat penen, yamasa awqattan son’ da’rriw emes, al awqattin’ arasinda ishilse insan organizimine paydali eken. Ko’pshilik, sho’llegende bir kese muzday suw ishkenge hesh na’rse jetpeydi dep oylaydi. Biraq bu’gingi sa’wbetimiz kereginen az suw ishkenimizde neler bolatug’inlig’i haqqinda. A’piwayi suw, gazlang’an suw yamasa kofege qarag’anda jaqsiraq. Biraq, ko’pshilik adamlar o’z organizimine mug’darinan jeterli tu’rde suw bermeydi eken.

Organizmimizge jeterli tu’rde suw bermesek terimiz qurip qaladi. Teri – denemizdegi en’ u’lken organ esaplanadi ha’m ol ma’lim mug’darda ig’al boliwi lazim. Qurg’aq teri – denemizdin’ suwsizlig’inan xabar beredi. Denemizde suwdin’ jetispewshiligi, o’z na’wbetinde ter jetispewshiligine alip keledi. Terlew – ku’n boyi denemizde jiynalatug’in kir ha’m maylardi sirtqa shig’arip taslaytug’in istin’ barisi esaplanadi. Bunin’ sheshimi bolsa a’piwayi – ko’birek suw ishiw kerek. Jeterli mug’darda suw ishpew ko’z tamirlarinin’ quriwina da alip keledi. Suw jetispewshiligin’ a’qibetinde ko’z jasi kanallari qurip baslaydi. Bul bolsa ko’zlerimiz ushin bir qatar jag’imsiz jag’daylardi keltiriwi mu’mkin. Buwinlarimiz ha’m geybir disklarimiz 80 protsent suwdan ibarat. Bul su’yeklerimizdin’ duris ha’m jaqsi ha’reketleniwine sebebshi boladi.

Organizmdegi ig’aliqti duris uslap biliw, birden ha’m tez ha’reketler waqtinda, misali, ju’giriw, sekiriw ha’m basqa jag’daylarda buwinlarimizdin’ jaqsi ha’reketleniwine sebepshi boladi. Muskullardin’ ko’lemi tarayadi. Muskullarimiz da suwdan ibarat. Sol sebepli organizmda suw qanshelli az bolsa, muskullar da sonshelli kishkene boladi. O’z waqtinda suw iship turiw, shinig’iwlardan son’ ha’m sho’ldi basiw tek g’ana deneni ra’ha’tlendirip qoymay, fizikaliq shinig’iwlardan son’ payda bolatug’in awiriwlardin’ joq boliwina sebepshi boladi. Suw tag’i denedegi za’ha’rlerdin’ de shig’ip ketiwine ja’rdem beredi. Suwsiz organizmimiz jalg’is mexanizmge uqsap ha’reketlenedi. Organizm o’zi qa’legendey, mustaqil ha’reket ete almaydi. Na’tiyjede denemizde negativ o’zgerisler ko’rine baslaydi, misali ushin, ol qandag’ suw mug’darin “simirip” baslaydi.

Eger denemiz qannan suwdi “qariz iretinde” aliwdi baslasa, onda kislorod jetispewshiligi kelip shig’adi. Bul bolsa sharshaw ha’m uyqisirawdi keltirip shig’aradi. Ku’nler ku’nlerge baylanip, xarig’anliq mug’dari ko’beyip bara beredi, ha’m bara-bara kofe de bizge ja’rdem bere almay qaladi. Suwsizlang’an organizm ashliqqa signal jiberip baslaydi. Bul ku’n boyi payda boladi ha’m tu’nde birden oyanip ketemiz ha’m xolodilnikke ju’giremiz. Tu’nde awqat jegenimizde organizm oyanadi ha’m islep ketedi, son’ tu’nde uyqlawg’a qiynalamiz. Suw organizmdi tazalaydi, oni issi saqlaydi ha’m basqa is bariwlarina pozitiv ta’sir ko’rsetedi. Suwsizliq na’tiyjesinde asqazan diywallari tarayadi ha’m odag’i kislota ishki organlarg’a ta’sir etedi. Doslar, qorqpan’. En’ jaqsisi qolin’izg’a suw alip, ha’zetip suw ishin’!